Rehabilitacja wad postawy

Rehabilitacja wad postawy Poznań

Prawidłowa postawa ciała to zharmonizowany układ poszczególnych odcinków ciała względem siebie oraz w odniesieniu do osi anatomicznej ciała, utrzymywanej w minimalnym napięciu układów mięśniowego i nerwowego. Postawa prawidłowa to harmonijne i bezwysiłkowe ułożenie poszczególnych elementów postawy w stosunku do osi długiej ciała. Postawa prowidłowa jest takim układem poszczególnych odcinków (segmentów) ciała nie dotkniętym zmianami patologicznymi, który:

  • zapewnia optymalną jego stabilność,
  • wymaga minimalnego wysiłku mięśniowego do jego utrzymania,
  • stwarza warunki do optymalnego ułożenia narządów wewnętrznych.

Cechy charakteryzujące postawę prawidłową
Dobra postawa ciała zależy od:

  • prawidłowego ukształtowania układu kostno-więzadłowego,
  • dobrze rozwiniętego i wydolnego układu mięśniowego,
  • sprawnie działającego układu nerwowego.

Prawidłowa postawa ciała człowieka charakteryzuje się następującymi cechami:

  1. prostym ustawieniem głowy,
  2. fizjologicznym wygięciem kręgosłupa w płaszczyźnie strzałkowej oraz prostym kręgosłupem w płaszczyźnie czołowej,
  3. dobrze wysklepioną klatką piersiową; przednia ściana klatki piersiowej jest częścią ciała najdalej wysuniętą ku przodowi,
  4. dobrze podpartą miednicą na głowach kości udowych,
  5. prostymi kończynami dolnymi i prawidłowo wysklepionymi stopami.

Postawa wadliwa z kolei to uzewnętrznienie się nieprawidłowej antygrawitacji, to jest takiej, w której utrzymanie ciała w pionie w różnych pozycjach wymaga nadmiernego wysiłku mięśni oraz zagraża przedwczesnym zużyciem narządu ruchu i podporu.

W przebiegu rozwoju wady dają się wyróżnić trzy charakterystyczne okresy:
I okres – zmin czynnościowych
Jedne grupy mięśni ulegają osłabieniu i rozciągnięciu, w innych następuje wzmożone napięcie i ich skrócenie. Czas trwania tego okresu może być różny w zależności od czynników, które powodują powstawanie wady i może wynosić od kilku tygodni do kilku miesięcy.

II okres – powstawania przykurczy (więzadeł, ścięgien, mięśni)
W tym okresie interwencja ćwiczeniami korekcyjnymi może być jeszcze całkowicie skuteczna. Okres ten może trwać przez kilka tygodni, miesięcy, a nawet lat.

III okres – zmian strukturalnych, czyli utrwalonych przykurczy
Wady postawy w tym okresie określamy jako patologiczne. Ćwiczenia korekcyjne pozwalają zapobiec dalszemu postępowaniu wady, jednakże całkowita jej likwidacja jest już niemożliwa i często wymaga złożonego postępowania rehabilitacyjnego (w tym zabiegu chirurgicznego).

Podział i przyczyny wad postawy:

Podział wad postawy ciała obejmuje dwie zasadnicze grupy:

  1. wady wrodzone (kości i mięśni) – to te wady, które spowodowane są czynnikami genetycznymi lub tymi czynnikami patologicznymi, które działały w życiu płodowym,
  2. wady nabyte – stanowią zdecydowaną większość dotykających nas wad postawy i dzielą się na wady:
    • rozwojowe – powstają najczęściej w wyniku następujących chorób: krzywicy, gruźlicy, choroby Scheuermanna,
    • nawykowe – ich przyczyny upatrujemy w trzech strefach czynników, do krórych należą:
      1.  czynniki środowiskowe
        Współczesne tempo życia i zmieniające się środowisko w jakim żyje człowiek stają się przyczyną powstawania niekorzystnych zmian w postawie ciała. Głównym mankamentem naszego życia, zarówno podczas pracy jak i odpoczynku jest jego sedenteryjność (siedzący tryb życia). Na 12-15-godzinny dzień z życia dziecka, przeciętnie 4-7 godzin siedzi ono w szkole, 2-4 godzin odrabia lekcje, ok. 3 godzin odpoczywa, często też w pozycji siedzącej (czyta, ogląda telewizję). Stwierdzono, że ogranicznie aktywności fizycznej na rzecz siedzącego trybu życia przyczynia się do określonych zmian adaptacyjnych, które często objawiają się wadami postawy.
        Najczęstszymi czynnikami powodującymi nawykowe wady postawy ciała u dzieci są m.in.:
        – nieodpowiednie noszenie plecaka z książkami,
        – niedostosowanie ławki i krzesła w szkole do warunków fizycznych dziecka,
        – złe oświetlenie i odległość od tablicy w szkole,
        – niewłaściwe obuwie,
        – przeciążenie układu ruchu długotrwałymi czynnościami statycznymi (stanie, siedzenie),
      2.  czynniki morfologiczne
        Bardzo często przyczyna wad postawy leży w zaburzeniu napięcia mięśni, tzw. dystonii mięśniowej, powstałej na skutek różnych przyczyn (choroba, przmęczenie). Jedne grupy mięśni ulegają nadmiernemu napięciu i skróceniu, a inne rozciągnięciu i osłabieniu. Zjawisko to dobrze ilustruje mechanizm powstawania pleców okrągłych (tzw. garbienie się) kiedy pod wpływem długotwałej pozycji siedzącej lub powtarzającego się przemęczenia dochodzi do osłabienia mięśni grzbietu i człowiek zaczyna nadmiernie pochylać się do przodu.
        Konieczne jest wówczas wprowadzenie ściśle określonego postępowania rehabilitacyjnego dostosowanego indywidualnie do potrzeb osoby, u której takie zmiany zauważono.
      3.  czynniki fizjologiczne
        Istotą zaburzeń w tej sferze czynników jest nawyk nieprawidłowej postawy. Dla człowieka z wadą postawy, nawykowa  postawa nieprawidłowa jest czymś naturalnym, zwykłym, przyjmowanym podświadomie, a tym samym nie wymagającym wysiłku w jej utrzymaniu, natomiast postawa skorygowana jest czymś sztucznym, związanym często ze znacznym wysiłkiem nie tylko mięśniowym, ale i psychicznym.

      Wśród najczęściej występujących wad postawy wyróżniamy:

    • plecy okrągłe,
    • plecy wklęsłe,
    • plecy okrągło-wklęsłe,
    • plecy płaskie,
    • skolizy,
    • wady klatki piersiowej,
    • wady kończyn dolnych.

    Prowadzona w REHA-HELP rehabilitacja pacjentów z wadami postawy ciała obejmuje ściśle zindywidualizowane podejście do każdej osoby i obejmuje:
    – przeprowadzenie wywiadu z rodzicem i dzieckiem w celu uzyskania informacji o rozwoju dziecka, jego nawykach, przebytych jednostkach chorobowych aby określić przyczynę wystąpienia wady postawy,
    – analizę zdjęcia rtg kręgosłupa,
    – ocenę funkcjonalną pacjenta,
    – badanie postawy ciała w płaszczyźnie strzałkowej, czołowej i poprzecznej,
    – analizę czynności ruchowych,
    – edukację rodzica i dziecka odnośnie czynników środowiskowych, które mogą przyczyniać się do pogłębiania wady postawy oraz instruktarz jak modyfikować negatywne elementy dnia codziennego aby wady postawy nie pogłębiać (dobór krzesła do wysokości ciała dziecka, nauka poprawnej pozycji siedzącej, pomoc w doborze tornistra i poprawnym usytuowaniu go na plecach dziecka, dobór ćwiczeń ruchowych i form aktywności pomocnych w korygowaniu wady).

    Zaplanowanie zaś terapii obejmuje dopasowanie odpowiednich ćwiczeń rehabilatacyjnych do każdego pacjenta z osobna pod względem wielu indywidualnych czynników: płci, wieku, rodzaju i stopnia zaawansowania wady postawy, poziomu możliwości ruchowych pacjenta oraz wielu innych.
    Prowadzony przez fizjoterapeutów REHA-HELP proces rehabilitacji wad postawy nie ogranicza się jedynie do poprawnego wykonywania ćwiczeń korekcyjnych. Bardzo ważne w procesie korygowania postawy ciała jest uświadomienie pacjentowi patologicznych nawyków dnia codziennego i nauka przyjmowania skorygowanej postawy ciała. Prowadzona przez nas rehabilitacja opiera się na świadomym i czynnym udziale pacjenta w wykonywaniu ćwiczeń korekcyjnych. Tylko takie działanie przynosi efekty terapeutyczne. Niczym byłaby bowiem nawet systematyczna, codzienna praca pacjenta i rehabilitanta jeśli po jej zakończeniu pacjent będzie poddawany szkodliwym czynnikom, które wadę pogłębiają (zła pozycja siedząca, źle dobrany plecak, przeciążenie kręgosłupa źle wykonywanymi ćwiczeniami fizycznymi, brak utrzymywania postawy skorygowanej).

    Rehabilitacja wad postawy Poznań – REHA-HELP

ZOBACZ WIĘCEJ

Terapia bólu kręgosłupa
Rehabilitacja pooperacyjna

Rehabilitacja sportowa
Rehabilitacja wad postawy

 

Powrót